In 2019 verscheen mijn boek De strijd om de toekomst – Over doemscenario’s en vooruitgang bij uitgeverij Cossee.
Enkele reacties:
Geplaatst op de long list van de Prinsjesboekenprijs 2019. (Juli 2019) (de prijs voor het beste politieke boek)
Politicoloog Jonathan Holslag: “Een prikkelend boek en een welkom pleidooi voor twijfel en nuance, al was het maar omdat in elke dreiging van een neergang een kans schuilt om een nieuwe opmars te beginnen.”
Volkskrant-columnist René Cuperus bij de presentatie bij Athenaeum Roeterseiland (6 maart 2019): “Dit is een belangrijk boek. Een leerzaam boek. En een zeer leesbaar boek. (…) Addie waarschuwt voor de risico’s van neergangsdenken. In the end zijn neergangtheorieën veel te eenzijdig en te eendimensionaal. (…) Addie heeft een fraai boek geschreven dat de tijdgeest bij de keel pakt en tot denken aanzet. Addie’s boek is de ideale reisgids voor een onzekere, onbekende toekomst!” Lees zijn volledige tekst hier.
Mark Lievisse Adriaanse in NRC Next/ NRC Handelsblad geeft ●●●● “Schulte neemt de zorgen serieus, maar vindt denken over een neergang te definitief. Beter is om ‘onzekerheid’ te herwaarderen. (..) Zijn ‘filosofisch pessimisme’ vermijdt het determinisme van de neergangsdenker en optimist.” (12 april 2019)
Joshua Livestro op Jalta.nl: “Addie Schulte schreef een mooi boek over de rol van declinisme in het publieke debat van vandaag. (…) De beloning voor het leren verdragen van onzekerheid is uiteindelijk een leven in vrijheid – niet vatbaar voor de totaalantwoorden van de fundamentalisten en de ondergangsdenkers.”
Toekomstverkenner Joks Jansen op Twitter: “Interessante reflectie van @Addieschulte op hedendaags toekomstdenken, dat permanent laveert tussen euforie en depressie. Om de klippen daartussen te omzeilen is onbestemdheid en openheid nodig. Juist als het om de toekomst gaat moeten we het onzekere voor het zekere nemen!”
Recensent Jos van Dijk op Sargasso.nl: “We krijgen dankzij Schultes belezenheid een mooi en prettig leesbaar overzicht van ideeën van een reeks van min of meer bekende publicisten en opinieleiders over thema’s die pakweg de afgelopen dertig jaar een belangrijke rol hebben gespeeld in het maatschappelijk debat. (…) De beschouwende laatste hoofdstukken vind ik het aardigst. Ze geven te denken.”
Public Affairs Academy op Facebook: “Schulte laat ons kundig zien hoe het neergangsdenken is verweven met de Westerse cultuur, en hoe het idee van verdoemenis onlosmakelijk is verbonden aan dat van vooruitgang. Zijn keuze zich te richten op doemdenken als fenomeen en zich verre te houden van debatten over de juistheid van dergelijke theorieën, zorgt ervoor dat het boek fris en uniek overkomt. Hiermee doet het zijn ondertitel, ‘Over doemscenario’s en vooruitgang’, eer aan: een rake analyse van een alomtegenwoordig en tweezijdig fenomeen.”
Het Financieele Dagblad nam ‘De strijd om de toekomst’ op in de rubriek ‘meer lezen’. (23 maart 2019)
Pieter Anko de Vries in het Friesch Dagblad: “Over de aard en de betekenis van doemscenario’s in het leven van mensen en in de samenleving heeft historicus en journalist Addie Schulte een interessant boek geschreven.” (16 maart 2019)
Hans van der Heijde, Dagblad van het Noorden/Leeuwarder Courant: ***** “Schulte gaat diep in op de rol die neergangsdenken en -denkers spelen in het huidige politieke debat. Waar ze hun aantrekkingskracht ontlenen aan het vermogen angsten, voortvloeiend uit onzekerheid, ideologisch aan te kleden.” (29 maart 2019)
Marcel Hulspas, Volkskrant: ** “Zijn vlotte stijl voorkomt niet dat hij de lezer hier en daar ernstig doet verdwalen.” (10 mei 2019)
Marjan van Druenen, Hebban: **** “Een toegankelijk boek (…) over hedendaagse thema’s waar we allemaal mee te maken hebben .” (11 mei 2019)
Hans van Duijnhoven, De bibliotheek: “historicus en nuchter denkend mens (…) Addie Schulte betoogt dat doemdenkers én optimisten twee kanten van dezelfde medaille zijn. Beiden ‘geloven’ (want niemand kan immers de toekomst voorspellen) dat huidige trends als het ware ‘eeuwig’ door zullen blijven gaan.”
Arnold Heumakers in De Nederlandse Boekengids: “Als uitweg pleit Schulte voor wat hij noemt een ‘filosofisch pessimisme’, dat niet gelooft dat we binnenkort ten onder gaan, maar dat wel een open oog heeft voor tragische tegenstrijdigheden en onbedoelde gevolgen, alom tegenwoordig in de menselijke geschiedenis.” (18 september 2019)
In dit boek onderzoek ik neergangstheorieën over actuele kwesties als migratie, neoliberalisme, robotisering en klimaatverandering. Ik onderzoek hoe deze denkbeelden zich de afgelopen decennia hebben ontwikkeld en welke invloed zij hebben op het beeld van onszelf en van de wereld. Ook zet ik ze af tegen het nog steeds belangrijke idee van de vooruitgang.
Doemscenario’s over migratie, klimaat, technologie en economie beheersen al jaren het debat over de toekomst. In dit boek onderwerp ik die aan een grondige analyse, net als het idee van de vooruitgang. Daarbij passeert een scala aan vooraanstaande en opkomende denkers, zoals Paul Scheffer en Frits Bolkestein, Naomi Klein en Michael Ignatieff, Steven Pinker en Rutger Bregman. Wat zeggen de angsten voor de migrant, of voor de Apocalyps, over onszelf?
Dit boek geeft kritische instrumenten om de ideeënstrijd over de toekomst te ontleden. Het laat zien dat neergangstheorieën onderdeel zijn van het politieke debat: ze kunnen worden gebruikt om ons voor het karretje
van elk mogelijke ideologie te spannen, omdat ze ons ook een betere wereld beloven. Maar wie echt op een andere manier naar onze toekomst wil kijken, zal daarin ruimte moeten laten voor twijfel en onzekerheid.
Paperback € 22,99 | isbn 978 90 5936 834 7 |
e-book ca. € 9,99 | e-isbn 9789059368392
Aanschaffen?
Bestel het boek hier bij Bol.com.
Bestel het boek hier bij Athenaeum Boekhandel.
——————————————————-
Publiciteit
Over en naar aanleiding van De strijd om de toekomst:
Ingezonden artikel in de Volkskrant: “Het klimaatdebat verdient veel meer scepsis,” 23 februari 2019
Fragment uit de inleiding bij Athenaeum Boekhandel
Interview in het Nederlands Dagblad: Historicus Addie Schulte: Doemdenken? Doe niet alsof zekerheid bestaat
Artikel in de Volkskrant : “Durf gerust ook pessimistisch te zijn,” 1 april 2019.
Lezing: Bij het Planbureau voor de Leefomgeving 21 juni 2019.
Interview met Maarten Boudry in het blad Streven.